تفاوت سخت خبر و نرم خبر
از لحاظ موضوع: سخت خبرها بیشتر بر رویدادها و وقایع اساسی متمرکز میشوند و درباره عناصر شش گانه خبر توضیح میدهند. مانند: نزاعها، درگیریها، حوادث گوناگون و اعلام مواضع رهبران سیاسی اما نرم خبر فرآیندگرا است و بر رویدادها و وقایع خرد وخاص تکیه میکند. از این رو بیان روند تحولاتی که در جامعه رخ میدهند مانند: تغییر درسبک زندگی مردم از قبیل تغییر در نحوه لباس، ارتباطات، تغذیه، بیان زندگی نامه، تحولات زندگی شخصیتها وغیره که با خلاقیت و نوآوری آمیخته اند.
از لحاظ فرآیند زمان: سخت خبرتنها درقالب ومحدوده زمانی خاص معنا و مفهوم دارد و چند ساعت پس از وقوع رویداد، مفهوم خبری خود را از دست میدهد ولی نرم خبر افق زمانی گسترده تری را درباره هر رویداد و واقعه مطمح نظر قرارمیدهد. در واقع سخت خبر«رویداد گرا» و نرم خبر «فرآیند گرا» است.
از لحاظ سبک تنظیم: سخت خبر براساس عناصرشش گانه خبر و به سبک هرم وارونه تنظیم میشود اما نرم خبر براساس تخیل، فضای رویداد و به سبک و سلیقه مشخص گزارشگر یا خبرنگار تنظیم میشود و خود را مقید به قالب معینی نمیکند.
از لحاظ شیوه نگارش: سخت خبرها در قالب مشخصی تنظیم میشوند و ساختار انعطاف پذیری ندارند و نمیتوان دخل و تصرفی در آن انجام داد اما در نرم خبرقالب، از پیش تعیین شدهای برای تنظیم وجود ندارد وگزارشگری و خبرنگاری بهصورت احساسی، تخیلی و ذوقی است.
از لحاظ منابع خبری: سخت خبرها معمولاً ازطریق منابع رسمی و دولتی گرفته میشوند که محدود و انحصاری هستند ولی نرم خبرها به منابع متعدد خبری تکیه دارند و رسمیت کمتری دارند.
از لحاظ برنامه ریزی: سخت خبرها غالباً قابل برنامه ریزی نیستند و نمیتوان پوشش خبری آنها را برنامهریزی کرد زیرا اغلب بهصورت غیره منتظره رخ میدهند و باید بلافاصله منتشر یا پخش شوند در حالیکه نرم خبرها معمولاً قابل برنامه ریزی هستند چون مربوط به پس زمینههای مرتبط با یک رویداد در افق زمانی وسیع ترند.
ازلحاظ بعد تبلیغاتی: درسخت خبرها به علت قالب پذیربودن، کمتر امکان دخل وتصرف و اعمال سلیقه وجود دارد از این رو قالب مناسبی برای تبلیغات و جنگ روانی نیستند در صورتی که نرم خبرها به لحاظ امکان اعمال سلیقه گوناگون و تنوع قالب برای اعمال جنگ روانی و تبلیغات در اخبار مناسب ترند.
دلایل مخالفان نرم نویسی خبر
الف)این سبک خبرنویسی نه تنها حقیقت را قربانی میکند بلکه باعث تضعیف دموکراسی هم میشود.
ب) به علت بیاعتنایی نرم نویس خبر به منابع رسمی، دولتمردان و روابط عمومیهای دولتی با این سبک خبر نویسی مخالفت میکنند.
ج) سخت خبرها عمدتاً رویدادهای مهم اسیر زمان را گزارش میکنند و اینها رویدادهایی هستند که باید سریع منعکس بشوند تا به اصطلاح نسوزند.
دلایل مدافعان نرم خبر نویسی
مدافعان نرم خبرمیگویند اخباری که شنیده، خوانده و یا دیده نشوند هیچ ارزشی ندارند و علاوه براین نرم خبرها هستند که با ارتقای سواد رسانهای مخاطبان، راه بهتر زیستن در جهان تحت سلطه کلیشههای خبری را میآموزند و درعین حال مردمی را که علاقه چندانی به اخبار ندارند، با ارائه نرم خبرها به مشارکت اجتماعی میکشانند.
ضرورت تغییردر شیوههای تنظیم خبردر فضای سایبر، ضرورت تبیینگری در دوران انفجار اطلاعات محض، توضیح بیشتر وعمقیترخبرهای پیاپی رادیو و تلوزیون، تبیین پیامدهای رویدادها و نیزضرورت ایجاد پرسش و ترغیب مخاطبان به تعقیب رویدادها با اتکا به نثری جذاب وگیرا از دیگر دلایل مدافعان نرم خبر نویسی است.
مدافعان این سبک معتقدند اطلاعات از لحاظ خبری تا زمانی ارزش خبری دارد که مخاطبان از طریق منابع خبری دیگر به آن دست نیافتهاند، درغیراین صورت آن اطلاعات دیگر دارای هیچ ارزش خبری نیست. مثلاً وقتی همه میدانند یک نیروگاه اتمی روز گذشته منفجر شده ، تکرار این اطلاعات ازقبل دانسته شده توسط روزنامههایی که قرار است روز بعد منتشر شوند و برای اولین بار در آن روزنامه این اطلاعات را درج کنند هیچ ارزش خبری در برندارد. در این حالت اخبار سوخته، مرده و بیات میشوند و در واقع خبر دیگر خبر نخواهد بود.
اگر روزنامهها به طرف نرم خبر رفتند به خاطر رقابت با رسانههای آنلاین بود. نرم خبر بیشتر درکشورهایی رایج است که فضای ماهوارهای زنده و فضای وب قوی دارند. امروز چون روزنامهها در خبر رسانی به خاطر زمانهای چاپ به ماهواره و وب نمیرسند مجبورند برای رقابت با ماهواره و وب، نرم نویسی کرده و تحلیل ارایه کنند.
بنابراین برای بهبود وضع مخاطبان اخبار در دراز مدت، باید در گزارشگری امورجاری توازن ایجاد کرد. چراکه اگر بپذیریم مردم اخبار را تنها برای سرگرمی و ارزشهای شوک برانگیز آن دنبال میکنند و در درازمدت برنامههای سرگرم کننده برای آنهایی که جهت سرگرم شدن به سراغ اخبار رفتهاند، سرگرم کنندهتر میشود ، ممکن است موقتاً راضی نگاه داشته شوند، ولی بعید است اشتیاق آنها ادامه یابد، لذا اخبار را بهصورت نامنظم وگاه گاه دنبال میکنند. به علاوه آنهایی که به سخت خبر علاقمند هستند اشتیاق خود نسبت به اخبار را از دست میدهند چرا که اخبار نرم خبر با ذائقه آنها همخوانی ندارد. چنین خوانندگان، بینندگان و شنوندگانی منحصربه فرد و غیرقابل جایگزین هستند و سالها طول میکشد تا عادت به مصرف خبر درکسی پدید آید و سالها نیز طول میکشد تا این عادت از بین برود اما زمانی که از بین رفت، بازگرداندن آن، کار سادهای نیست.
با در نظر گرفتن این مطالب میتوان نتیجه گرفت امروزه سخت خبر و نرم خبر جزء لاینفک رسانهها قرار دارد. بدین معنی که هیچ رسانهای نمیتواند با اتکاء به یکی از این دوشیوه خبر نویسی به کار خود ادامه دهد. درحقیقت نرم خبر و سخت خبر در رسانههای امروزی لازم و ملزوم یکدیگر هستند.